Thời gian gần đây, thuật ngữ “ Định cư Mỹ – Đầu tư EB-5” xuất hiện khá nhiều trên các trang truyền thông. Vậy EB-5 thật sự là gì? Nhà đầu tư Việt Nam nên tìm hiểu thông tin gì trước khi tham gia EB-5?
Chương trình đầu tư định cư EB-5 do quốc hội phê chuẩn năm 1990 đã cho phép một số người nước ngoài có tiềm lực tài chính hoặc khả năng vượt trội đến Mỹ định cư. Mỗi năm, chính phủ Mỹ sẽ dành 10.000 suất thị thực cho chương trình EB-5. Năm nay là lần đầu tiên hạn mức 10.000 visa EB-5 mỗi năm chính thức được chạm tới. Đó là lý do khiến Chính phủ Mỹ cần gấp rút đưa ra chính sách cải cách nhằm tạo thuận lợi cho người nhập cư, đồng thời duy trì được hiệu quả và ý nghĩa của chương trình.
Giấc mộng định cư Mỹ
Với nền kinh tế phát triển bền vững, nước Mỹ cũng mang đến vô vàn cơ hội phát triển kinh tế và là môi trường đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư thế giới. Tại Việt Nam, xu hướng định cư Mỹ thông qua hình thức đầu tư vào các dự án của Mỹ cũng đang gia tăng nhanh chóng. Để có tấm vé thông hành đến Mỹ, các nhà đầu tư Việt Nam có thể thông qua chương trình định cư EB-5 của chính phủ Mỹ. Đây là chương trình xin thẻ xanh Mỹ an toàn và nhanh nhất dành cho người nước ngoài theo hình thức đầu tư. Nhà đầu tư cần chứng minh tài chính với số tiền là 500.000 USD và chứng minh được tính minh bạch của số tiền đầu tư này theo luật pháp Mỹ. Số tiền này phải được chứng minh là từ: nguồn thu nhập cá nhân, lương thưởng, lợi nhuận kinh doanh, bất động sản, chứng khoán, cho tặng, thừa kế…
Để thu hút nguồn đầu tư từ các ứng viên cho tấm thẻ xanh vào Mỹ, các nhà phát triển đi chào hàng, chủ yếu là tới trung Quốc, với những bài thuyết trình dự án đơn giản hoặc hào nhoáng. “Chúng tôi từng tổ chức ở một sự kiện mà bắt đầu bằng chương trình khiêu vũ và ánh sáng”, Gary M. Rosenberg, một đối tác của công ty luật Rosenberg & Estis, đại diện của tổ chức Durst, kể. Các nhà đầu tư nước ngoài đã rót 200 triệu USD vào Via, một tòa nhà cho thuê đang xây dựng tại đường 57th và 80 triệu USD vào dự án phức hợp của Durst tại Đại lộ 855. Số tiền này chiếm 25% tổng chi phí của cả hai dự án.
Các nhà phát triển rất hăng hái tham gia chương trình thị thực bởi nó rẻ hơn so với nhiều nguồn đầu tư khác. Nó chiếm một phần lớn bởi những người tham gia đều cố gắng có được thẻ xanh nên sẵn sàng nhận lợi nhuận nhỏ từ số tiền đầu tư của họ, thường là dưới 1%. “Đây là một công cụ tài chính hiệu quả”, Asaf Shuster, phó chủ tịch phụ trách phát triển kinh doanh của Tập đoàn Victor, người đang huy động 90 triệu USD từ 180 nhà đầu tư nước ngoài cho tòa chung cư 60 tầng tại 281 Đại lộ 5. Tổng kinh phí cho tòa nhà này khoảng 400 triệu USD và để xây một dự án lớn như vậy, bạn cần rất nhiều vốn và tài chính.
Trước đây, khi chưa có chương trình thị thực này, công ty phải vay và trả lãi 12%. Tiền từ chương trình EB-5 có tiền lãi chỉ 5%. Các nhà phát triển sẽ trả các chi phí cho cơ quan di trú, phí pháp lý và các khoản tiền khác, ông Finkelstein, người đang tư vấn cho dự án ở 281 Đại lộ 5 của Tập đoàn Victor, nói.
Những rủi ro EB5
Mặc dù cho tới nay, nhiều báo cáo về tình trạng lừa đảo trong lĩnh vực EB-5 đã phủ bóng mờ lên chương trình này, nhưng chúng tôi tin là đã đến lúc chính phủ cần có những cải cách kịp thời, nhằm ngăn cản việc lạm dụng chính sách EB-5 và nhân rộng chương trình một cách hiệu quả. Những người sẵn lòng đầu tư vào Mỹ để tạo ra công ăn việc làm cho người bản xứ xứng đáng nhận được cơ hội như vậy. Các công dân mới này sẽ đem lại nguồn lợi to lớn cho nền kinh tế của Mỹ chứ không phải là gánh nặng như nhiều người vẫn lo ngại. Chỉ có điều, các công ty này đều “lờ” đi những rủi ro trên con đường thực hiện giấc mộng Mỹ. Trong tháng 6 vừa qua, nhà chức trách Mỹ thông báo điều tra công ty quản lý vùng bang Vermont và dự án khu phức hợp Jay Peak khi kết quả sơ bộ cho thấy, chủ dự án dùng sai mục đích hơn 200 triệu USD và bỏ túi khoảng 50 triệu USD để tiêu xài cá nhân. Điều này khiến nhiều người đổ vốn vào dự án lo ngại bị mất tiền, trong đó có không ít người Việt. Tất nhiên, giấc mơ định cư theo dạng đầu tư cũng không còn.
Một số vụ lừa gạt cũng xảy ra, chủ yếu liên quan đến người phát triển dự án. Họ không nói đúng sự thật với nhà đầu tư và không tạo ra dự án hoàn chỉnh. Trong khi một ngân hàng thương mại truyền thống rất quan tâm tới tiến độ xây dựng và cấp tiền đầu tư theo tiến độ thì các nhà đầu tư EB-5 lại rót toàn bộ tiền trong một lần. Nhà phát triển đổ hết tiền chi tiêu trước khi dự án hoàn tất và sau đó bị thâm hụt vốn.
Đến nay, thành phố New York chưa gặp vấn đề gì nghiêm trọng đối với chương trình EB-5, nhưng nó có thể xảy ra trong tương lai. “Các dự án thường kéo dài trong 5 năm. Vì vậy, còn quá sớm để biết liệu chúng có thành công hay thất bại. Tuy nhiên, với tôi, tôi thấy một vài dự án đang trong tình trạng không tốt” ông Chang của công ty Sotheby nhận xét.
Ngoài ra, nhiều người cho rằng chương trình thiếu sự minh bạch và giám sát. Ngay cả những người ủng hộ chương trình cũng đề nghị giới chức nên điều chỉnh. “Chúng tôi muốn thấy sự tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng”, Peter D. Joseph, giám đốc điều hành của tổ chức Invest, nói.
Ví dụ, tổ chức hy vọng Sở nhập tịch, Sở Di trú Mỹ và các bộ phận của Cục An ninh Nội địa hợp tác chặt chẽ hơn trong việc triển khai chương trình, cũng như các cơ quan, ủy ban chính phủ khác. Các tập đoàn thương mại cũng ủng hộ tăng cường thẩm quyền cho Sở Di trú để từ chối các nhà đầu tư và hỗ trợ các nhà quản lý khảo sát dự án nhiều hơn nữa.”Rất nhiều việc cần làm để giúp thị trường minh bạch và chúng tôi đang nỗ lực để cải thiện vấn đề này”, ông Joseph nói.
Vấn đề cần được cân nhắc kỹ là vị trí của dự án. Nó phải được đặt ở các khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao nhưng phải ở gần những nơi phát triển như Midtown, Chelsea và TriBeCa. Ví dụ Pacific Park Brooklyn nằm giáp khu phố giàu có Brooklyn nhưng lại gần kề khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao như Crown Heights và Bedford-Stuyvesant.
Các điều khoản của chương trình thị thực được cải tiến vào tháng 9/2015. Trong đó, vấn đề hạn mức 10.000 visa mỗi năm được quan tâm nhất. Nhận thấy tiềm năng của một số thị trường mới nổi, trong khi số hồ sơ xin visa từ Trung Quốc ở mức áp đảo, chính phủ Mỹ đã quyết định áp dụng hạn mức hồ sơ cho từng quốc gia, mở ra cơ hội cạnh tranh công bằng giữa Trung Quốc và các nước khác. EB-5 đang tạo ra nhiều việc làm và giúp nhiều người thực hiện được giấc mơ Mỹ.
Những điểm mới của chương trình định cư EB-5 nhà đầu tư nên quan tâm?
– Độ tuổi của con cái đi theo bố mẹ: Cột mốc 21 tuổi được tính như thế nào?
– Vốn đầu tư EB-5 đang được đề nghị tăng từ 500.000 USD lên 800.000 USD hoặc 1.000.000 USD để phù hợp với tình hình kinh tế và lạm phát tại Mỹ. Nếu dự luật này được thông qua, khả năng vào giữa năm sau, chương trình đầu tư vùng TEA sẽ hết hạn và số tiền đầu tư sẽ tăng.
Nghi Phương
